ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ!!!

Πίσω από κάθε τραγούδι και ότι αυτό μας λέει, βρίσκεται πάντα μια ιστορία που τις περισσότερες φορές είναι άγνωστη στο ευρύ κοινό.Το τραγούδι ολοκληρώνεται με την παράδοση του τραγουδιού στον τελικό αποδέκτη, που δεν είναι άλλος από το λαό και μένει να δούμε την αποδοχή του.

Συναυλία από μπάντα του ΕΛΑΣ (φωτογραφια Σπ Μελετζή)
Το Ρεμπέτικο Τραγούδι περπάτησε επάνω στα αχνάρια του Αντάρτικου Τραγουδιού (χωρίς αυτό, απαραίτητα να προσδίδει στο δεύτερο αισθητική υπεροχή). 
Συντάχτηκε με το ΕΑΜ - ΕΛΑΣ κι ακολούθησε την πολιτική του ιδεολογία.
Το μάγκικο πρότυπο παλικαριάς του Μεσοπολέμου, με χαρακτηριστικά δείγματα λαϊκών συνθετών τον Μπαγιαντέρα και τον Γενίτσαρη, παραμερίστηκε, και τη θέση του την πήρε εκείνο του αντάρτη, του Έλληνα μαχητή. 
Παράλληλα, υποχώρησε και η κάποια ατομιστική και αναρχική ρεμπέτικη διάθεση της προπολεμικής περιόδου, μπροστά στην ιδεολογία της ομαδικής και οργανωμένης δράσης. 
Το καλούσε η φιλοπατρία και το πάθος της Λευτεριάς του Λαού . 
Ο υπέρ πάντων και μέχρις εσχάτων αγώνας για τη Διπλή Λευτεριά.



 Από τ’αριστερά: Μήτσος Λαβίδας (βιολί), Στ. Χασκήλ, Οδ. Μοσχονάς, Ιορδάνης (μπουζούκι) (ΠΑΠΑΡΟΥΝΑ, Ν.Ιωνία, 1953).
Με αλφαβητική σειρά μερικά τραγούδια αυτής της περιόδου: 
1. ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ 
2. ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ (Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΕ ΚΙ' Ο ΗΛΙΟΣ ΣΚΟΤΕΙΝΙΑΖΕΙ) 
3. ΑΡΧΗΓΟ ΜΟΥ ΕΧΩ ΤΟΝ ΑΡΗ 
4. ΒΡΟΝΤΑΕΙ Ο ΟΛΥΜΠΟΣ, ΑΣΤΡΑΦΤΕΙ Η ΓΚΙΩΝΑ 
5. ΔΙΧΩΣ ΤΑΝΚΣ, ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ 
6. ΕΑΜ - ΕΛΑΣ 
7. ΕΑΜ (ΣΟΥ ΣΤΕΛΝΩ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΑΤΑ ΑΠ' ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΜΑΝΟΥΛΑ) 
8. ΕΛΛΑΣ ΝΑ ΖΕΙΣ ΑΙΩΝΙΑ 
9. ΜΠΛΕ ΚΑΙ ΑΣΠΡΟ 
10. ΝΑ 'ΝΑΙ ΓΛΥΚΟ ΤΟ ΒΟΛΙ (ΦΟΡΕΣΕ ΑΝΤΑΡΤΗ Τ' ΑΡΜΑΤΑ) 
11. ΠΑΝΩ ΣΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΤΑ ΟΡΗ 
12. ΣΤΗ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΗ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ 
13. ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ 
14. Τ' ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΕΦΟΥΝΤΩΣΕ 
15. ΤΟ ΣΤΕΡΝΟ ΜΟΥ ΤΟ ΚΡΕΒΒΑΤΙ 
16. ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΡΗ 
17 ΧΑΙΡΕ, Ω, ΧΑΙΡΕ, ΛΕΥΤΕΡΙΑ
18. ΕΝΑΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ ΧΑΘΗΚΕ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΛΕΓΑΝ ΑΡΗ
Κυρίαρχη μορφή λαϊκού δημιουργού, αυτής της περιόδου, είναι αναμφίβολα ο Δημήτρης Γκόγκος (Μπαγιαντέρας), ο τυφλός ραψωδός της Αντίστασης.
Τα αντιστασιακά τραγούδια του Μπαγιαντέρα, που έχουν ρεμπέτικο ύφος, δηλώνουν μια κίνηση από την πόλη προς το βουνό, προσπαθούν να ξεσηκώσουν τα παλικάρια να πιάσουν τα βουνά και να σμίξουν με τους άλλους πατριώτες αγωνιστές, για να βοηθήσουν έμπρακτα την Αντίσταση για τη λευτεριά.

ΕΑΜ (ΣΟΥ ΣΤΕΛΝΩ ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΑΤΑ ΑΠ' ΤΑ ΒΟΥΝΑ ΜΑΝΟΥΛΑ) [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 - 42).
"Σου στέλνω χαιρετίσματα απ' τα βουνά, μανούλα, 
στο καραούλι βρίσκομαι, στην πιο ψηλή ραχούλα.
Έχω τ' αγρίμια συντροφιά, έχω και τα ζαρκάδια, 
με τους συντρόφους περπατώ μέρες, αυγές και βράδια.
Τον ουρανό για σκέπασμα, τη γη έχω για στρώμα και το ΕΑΜ μέσ' στην καρδιά, γι' αυτό θα μπω στο χώμα".
----------------------------------------------------------------------------
ΕΛΛΑΣ ΝΑ ΖΕΙΣ ΑΙΩΝΙΑ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 - 42).
"Πατρίς μου, κάθε σου γωνιά μιλάει για μια δόξα: 
στις Θερμοπύλες τις παλιές, με δόρατα και τόξα.
Κι άλλη γωνιά στη Λειβαδιά, κι άλλη στο Μεσολόγγι, 
στο Σούλι και στο Μέτσοβο, π’ αντιλαλούν οι λόγγοι.
Κι εκεί ψηλά στην Ήπειρο που 'ναι καμαρωμένη, 
οι ήρωες του Δώδεκα είναι εκεί θαμμένοι.
Κι άλλη μια φλόγα λαμπερή, π' ανάβει το Σαράντα, 
θυμίζει λεβεντόκορμα κι όμορφα παλικάρια.
Κι εμείς στο χέρι το σπαθί, σαν τα παλιά τα χρόνια, 
το αίμα μας θα δώσουμε, Ελλάς, να ζεις αιώνια". 
Σημειώσεις: 
1. Μάλλον πρόκειται για ποίημα του Μπαγιαντέρα, αμελοποίητο. 
2. Η αναφορά, εκτός από τις Θερμοπύλες και στους αγώνες του 1821, του 1912 και του 1940, δείχνει ότι η Αντίσταση εναντίον της Γερμανικής Κατοχής πήγαζε από μια άλλη παράδοση εθνικοαπελευθερωτικών αγώνων.
----------------------------------------------------------------------------
ΝΑ 'ΝΑΙ ΓΛΥΚΟ ΤΟ ΒΟΛΙ ( [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (Στίχοι - σύνθεση του 1942).
"Φόρεσ' αντάρτη τ' άρματα 
ζώσε και το σπαθί σου 
και σύρε για τον πόλεμο 
κι η λευτεριά μαζί σου.
Σύρε και θέλω νικητής 
παιδί μου να γυρίσεις 
για τη γλυκιά τη λευτεριά 
το αίμα σου να χύσεις.
Πολέμησε αντάρτη μου 
πως πολεμάνε όλοι 
και με τον Άρη αρχηγό 
γλυκό να 'ναι το βόλι". 
Σημειώσεις: 
1. Αγραμμοφώνητο τότε. Πρωτοκυκλοφόρησε το 1980 τραγουδισμένο από τους Γιώργο Νταλάρα, Γλυκερία και Δημήτρη Κοντογιάννη. 
2. Περιλαμβάνεται στο LP «ΡΕΜΠΕΤΙΚΑ ΤΗΣ ΚΑΤΟΧΗΣ», MINOS DAL-MSM 391, 1980. 

----------------------------------------------------------------------------

ΣΤΗ ΣΚΛΑΒΩΜΕΝΗ ΕΛΛΑΔΑ ΜΑΣ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 - 42).

"Στη σκλαβωμένη Ελλάδα μας τα βράδια 
βλέπεις στους δρόμους τους νεκρούς κοπάδια, 
κανείς δε βρίσκεται κερί ν' ανάψει, 
η μαύρη η σκλαβιά μάς έχει κάψει.
Και μόνο απ' τα βουνά ένα καντήλι 
ανάβει κάθε μέρα με το δείλι, 
τ' ανάβει ο ΕΛΑΣ και δε θα σβήσει, 
της λευτεριάς το δρόμο να φωτίσει.
Κι η δόξα που μονάχη αργοδιαβαίνει 
τα λίγα παλικάρια περιμένει, 
προσμένει εκεί για να τα στεφανώσει, 
της νίκης το στεφάνι να τους δώσει". 
Σημείωση:
Πρόκειται για ανέκδοτο τραγούδι, του τυφλού ραψωδού της Αντίστασης, Μπαγιαντέρα. 
Εδώ σε μία ηχογράφηση που λείπει η τελευταία στροφή.

Και εδώ σε ηχογράφηση με τον Γιώργο Νταλάρα

----------------------------------------------------------------------------

ΑΡΧΗΓΟ ΜΟΥ ΕΧΩ ΤΟΝ ΑΡΗ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (1941 - 42).
"Για ντουφέκι δε με νοιάζει, 
ούτε βάζω πια μαράζι, 
αρχηγό μου έχω τον Άρη, 
το λεβεντοπαλικάρι.
Συντροφιά μ' αυτόν νικάμε, 
τους Κενταύρους δε φοβάμαι, 
θαύματα μαζί του κάνω 
στις βουνοκορφές απάνω.
Οι φασίστες σαν με δούνε, 
ψάχνουν δρόμο για να βρούνε, 
και τους στρώνω στο κυνήγι κι αυτοί όπου φύγει-φύγει". 
Σημείωση:
Παραμένει άγνωστο αν μελοποιήθηκε και ασφαλώς είναι ανέκδοτο.

----------------------------------------------------------------------------

 ΒΡΟΝΤΑΕΙ Ο ΟΛΥΜΠΟΣ, ΑΣΤΡΑΦΤΕΙ Η ΓΚΙΩΝΑ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ], (Κατοχικό).

"Βροντάει ο Όλυμπος, αστράφτει η Γκιώνα, 
μουγκρίζουν τ' Άγραφα, σείεται η στεριά. 
Στ' άρματα, στ' άρματα, εμπρός στον αγώνα, 
για τη χιλιάκριβη τη λευτεριά.
Ξαναζωντάνεψε τ' αρματωλίκι, 
τα μπράτσα σίδερο, φλόγα η ψυχή, 
λουφάζουν έντρομοι οι ξένοι λύκοι 
στην εκδικήτρα μας αντρίκια ορμή.
Ο Γοργοπόταμος στην Αλαμάνα 
στέλνει περήφανο χαιρετισμό, 
μιας ανάστασης νέας χτυπά καμπάνα, 
μηνάν τα όπλα μας το λυτρωμό.
Σπάμε την άτιμη την αλυσίδα 
που μας εβάραινε θανατερά, 
θέλουμε λεύτερη εμείς πατρίδα 
και πανανθρώπινη τη λευτεριά". 
Σημείωση:
Τραγουδιέται πάνω στο χαβά του αντάρτικου «ΣΤ' ΑΡΜΑΤΑ, ΣΤ' ΑΡΜΑΤΑ» [ΝΙΚΟΥ ΚΑΜΒΟΥΝΗ - ΑΣΤΡΑΠΟΓΙΑΝΝΟΥ]. Είναι ανέκδοτο.
Εδώ αργότερα μια σπάνια ηχογράφηση

---------------------------------------------------------------------------
 ΧΑΙΡΕ, Ω, ΧΑΙΡΕ, ΛΕΥΤΕΡΙΑ [ΜΠΑΓΙΑΝΤΕΡΑ] (Κατοχικό).

"Βροντούν κι αστράφτουν, πέρα ως πέρα, 
τα δοξασμένα μας βουνά 
και μια φωνή αντηχεί στη σφαίρα 
το «Χαίρε, ω, χαίρε, λευτεριά».
Κι εκεί ψηλά στα σύνορά μας, 
αθάνατος μένει φρουρός, 
κρατάει στο χέρι αστροπελέκι, 
ο Λαϊκός μας ο Στρατός.
Για αθάνατα έχει παλάτια 
τα τιμημένα μας βουνά, 
ελπίδα έχει το ντουφέκι 
και το ΕΑΜ μεσ' στην καρδιά.
Για 'κείνο πάντα ξεσπαθώνει, 
για 'κείνο πάντα αψηφά, 
με δάφνες πάντα το στολίζει 
και μας χαρίζει λευτεριά". 
Σημείωση:
Τραγουδιέται πάνω στο χαβά του αντάρτικου "ΜΑΥΡΗ ΕΙΝ' Η ΝΥΧΤΑ ΣΤΑ ΒΟΥΝΑ". Είναι ανέκδοτο.

----------------------------------------------------------------------------

Τ' ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΕΦΟΥΝΤΩΣΕ [ΣΠΥΡΟΥ ΚΑΛΦΟΠΟΥΛΟΥ] (1942;).
"Αφότου μας επλάκωσε της Κατοχής η μπόρα, 
τ' Αντάρτικο εφούντωσε, σε όλη μας τη χώρα.
Άντρες, γυναίκες και παιδιά το 'ρίξαν στον αγώνα, 
γιατί δε θέλανε σκλαβιά στον εικοστό αιώνα.
Επήρανε τα άρματα και στο βουνό τραβήξανε 
και την ελληνική ψυχή σ' όλο τον κόσμο δείξανε". 
Σημείωση:
Άγνωστο αν το τραγούδι αυτό μελοποιήθηκε και βέβαια είναι ανέκδοτο.

----------------------------------------------------------------------------

ΠΑΝΩ ΣΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ ΤΑ ΟΡΗ [ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΚΑΛΔΑΡΑ] (1940 - 41).
"Πάνω στης Πίνδου τα όρη 
και σ' όλα τα ελληνικά βουνά 
οι ήρωες του Εικοσιένα 
έχουν ξυπνήσει ξανά.
Ελλάδα, των όλων μητέρα, 
δες με περήφανη θωριά 
το χώμα σου πέρα ως πέρα, 
κοίτα παντού λευτεριά". 
Σημείωση:
Το τραγούδι έχει πρωτολειακό χαρακτήρα και είναι ανέκδοτο.

----------------------------------------------------------------------------

ΑΝΤΑΡΤΕΣ ΠΑΛΙΚΑΡΙΑ [Β. ΜΑΓΚΙΔΟΥ - ΑΓΝΩΣΤΟΥ] (Βιργινία Μαγκίδου) (1945).
"Τρέξετε αδέλφια, Έλληνες, ελευτεριάς κλωνάρια 
δείξτε θάρρος και με χαρά, Αντάρτες παλικάρια.
Αντάρτες στα ψηλά βουνά, τα αιματοβαμμένα, 
υψώσανε το λάβαρο όπως το '21.
Χιόνια, βροχές μεσ' τα βουνά, αντάρτες πολεμούνε, 
για τη γλυκιά Πατρίδα μας, ελεύτεροι να ζούνε.
Μεγάλη δόξα και τιμή στους Έλληνες να μένει 
θα 'ρθει και πάλι η λευτεριά ανάσταση να γένει". 
Σημειώσεις: 

 Περιλαμβάνεται:

1. Στο LP "ΒΙΡΓΙΝΙΑ ΜΑΓΚΙΔΟΥ: 1945 - 1955 ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ ΣΤΗΝ ΑΜΕΡΙΚΗ", ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΔΙΣΚΟΣ C/1007, 1996, και 
2. Στο κουτί ΠΑΝΟΡΑΜΑ ΡΕΜΠΕΤΙΚΟΥ Νο.11 - CD2: "ΤΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΟΛΕΜΟΥ (1938-1949)", FM RECORDS 1328, Δεκέμβριος 2001.

----------------------------------------------------------------------------

ΤΟ ΣΤΕΡΝΟ ΜΟΥ ΤΟ ΚΡΕΒΒΑΤΙ [ΣΠ. ΠΕΡΙΣΤΕΡΗ] (Σ. Μπέλλου - Θ. Ευγενικός) (1955, PARLOPHONE B. 74342).

"Άρρωστος χωρίς ελπίδα
πάνω στα άγρια βουνά,
η ζωή μου μετρημένη
λιγοστεύει και περνά.
Τα έλατα στην ερημιά,
κρύβουν τα άρρωστα κορμιά.
Με σπαράζει η αγωνία
και με τρώει η συλογή,
δίχως μάνα στο πλευρό μου
η ψυχή μου πως θα βγει;
Τα έλατα στην ερημιά,
κρύβουν τα άρρωστα κορμιά.
Τα μεσάνυχτα παράσαν
και ίσως τούτη την αυγή,
το στερνό μου το κρεββάτι
μου το στρώσουνε στη γη.
Τα έλατα στην ερημιά,
κρύβουν τα άρρωστα κορμιά".

----------------------------------------------------------------------------

ΕΑΜ - ΕΛΑΣ [ΓΑΒΡΙΗΛ ΜΑΡΙΝΑΚΗ] (1941 - 42).
"ΕΑΜ, ελεύθερο πουλί, έσπασες τα δεσμά σου, 
έχυσαν αίμα άφθονο τα ηρωικά παιδιά σου.
ΕΛΑΣ εστί ελευθεριά που σπα' την αλυσίδα, 
δίνει ζωή στην εργατιά, θάνατο στον κηφήνα.
Αδέλφια, ενωθείτε πια, που πέρασε η μπόρα, 
να δώσετε τα χέρια σας στη λεύτερή μας χώρα". 
Σημειώσεις:
1. Με το τραγούδι αυτό ο δημιουργός του εκφράζει παραστατικά τον ενθουσιασμό του λαού για την -τότε- νέα πραγματικότητα. 
2. Είναι μάλλον ανέκδοτο και ίσως και αμελοποίητο.

----------------------------------------------------------------------------

ΤΟΥ ΚΑΠΕΤΑΝ ΑΡΗ "ΑΔΕΣΠΟΤΟ, δημιουργημένο από ελασίτες μαχητές (1942)".
"Βαριά στενάζουν τα βουνά κι ο ήλιος σκοτεινιάζει, 
το δόλιο το Μικρό Χωριό και πάλι ανταριάζει.
Λαμποκοπούν χρυσά σπαθιά, πέφτουν ντουφέκια ανάρια, 
ο Άρης κάνει πόλεμο, μ' αντάρτες παλικάρια.
Έλα, βρε άπιστε Ιταλέ, κορόϊδο Μουσολίνι, 
να μετρηθούμε οι δυο μαζί, να ιδείς το τι θα γίνει.
Δεν έχεις γέρους κι αρρώστους, μικρά παιδιά να σφάξεις, 
ούτε κοπέλες ντροπαλές, ούτε χωριά να κάψεις, 
παπάδες για να τυραννάς, στη μέση στο παζάρι, 
έχεις μπροστά σου σήμερα τ' αντάρτικα του Άρη, 
που γρήγορος σαν τον αητό, σαν το γοργό τ' αγέρι, 
προδότες έσφαξε πολλούς με δίκοπο μαχαίρι".
Σημειώσεις:
1. Το αντάρτικο αυτό τραγούδι αναφέρεται σε μια από τις σημαντικότερες μάχες του 1942, του Μικρού Χωριού της Ευρυτανίας και υμνεί το κατόρθωμα του ΕΛΑΣ. 
2. Στις 18 του Δεκέμβρη, ο ΕΛΑΣ έστησε ενέδρα και χτύπησε την εμπροσθοφυλακή ενός ιταλικού συντάγματος, που βγήκε από το Καρπενήσι για να εξοντώσει αντάρτες. Στη λυσσαλέα μάχη σκοτώθηκαν πολλοί Ιταλοί, μαζί και ο διοικητής τους. Αντιλάλησαν τα βουνά από το αντάρτικο ντουφέκι. 
3. Μετά τη μάχη αυτή, το Αντάρτικο της περιοχής δυνάμωσε και τελικά η ιταλική φρουρά αναγκάστηκε να εγκαταλήψει το Καρπενήσι. 
4. Παραμένει ανέκδοτο.
Εδώ μία ηχογράφηση :Θεοδωράκης - Το Τραγούδι του Άρη

Εδώ μία άλλη ηχογράφηση με τον Πάνο Τζαβέλα

----------------------------------------------------------------------------

ΑΡΗΣ ΒΕΛΟΥΧΙΩΤΗΣ (Ο ΟΥΡΑΝΟΣ ΣΥΝΝΕΦΙΑΣΕ ΚΙ' Ο ΗΛΙΟΣ ΣΚΟΤΕΙΝΙΑΖΕΙ) [ΟΔΥΣΣΕΑ ΜΟΣΧΟΝΑ] (1943).
"Ο ουρανός συννέφιασε κι ο ήλιος σκοτεινιάζει, 
το δόλιο το Μικρό Χωριό και πάλι ανταριάζει.
Λαμποκοπούν χρυσά σπαθιά, πέφτουν ντουφέκια ανάρια, 
ο Άρης κάνει πόλεμο, μ' αντάρτες παλικάρια.
Έλ' άπιστε Γερμαναρά, κορόϊδο Μουσολίνι, 
να μετρηθείς με τον ΕΛΑΣ, να δεις το τι θα γίνει.
Δεν έχεις γέρους άρρωστους, ούτε παιδιά να σφάξεις, 
ούτε κορίτσια ντροπαλά, ούτε χωριά να κάψεις.
Δεν έχεις μάνες να θρηνούν, στη μέση στο παζάρι, 
έχεις μπροστά σου τώρα πια τον Βελουχιώτη Άρη". 
Σημειώσεις:
1. Ο λαϊκός τραγουδιστής Οδυσσέας Μοσχονάς (μια από τις καλύτερες λαϊκές φωνές της μεταπολεμικής Ελλάδας), συνθέτης και οργανοπαίκτης (κιθάρα και μπουζούκι) έτυχε και βρισκόταν κάπου εκεί κοντά, στην περιοχή που έγιναν οι μάχες. Ενθουσιάστηκε από τη νίκη του ΕΛΑΣ, άκουσε το προηγούμενο αντάρτικο τραγούδι και λίγο καιρό αργότερα διασκεύασε τους στίχους, έβαλε δική του μελωδία, κι άρχισε να το παίζει στο μπουζούκι. 
2. Το τραγούδι παραμένει ανέκδοτο ακόμα. 

 Εδώ σε μία άλλη ηχογράφηση από τον Πάνο Τζαβέλα

----------------------------------------------------------------------------

ΣΤΟΥΣ ΑΡΧΗΓΟΥΣ ΤΟΥ ΕΛΑΣ [ΑΔΕΣΠΟΤΟ] (1941 - 43).
"Σαν ατσάλινο τείχος που αλύγιστο ορμάει 
στα πεδία των τίμιων μαχών, 
μ' αρχηγούς Σαμαρινιώτη, τον Σαράφη και τον Άρη, 
που είν' οι μάνες του Λαϊκού Στρατού.
Δίχως τανκς, αεροπλάνα, μόνο μ' όλμους, πολυβόλα 
και ψυχή σαν του Λαϊκού Στρατού, 
με καθοδήγηση λαμπρή του αρχηγού μας του Σαράφη, 
ξεψυχά ο αγκυλωτός του φασισμού.
Να η ώρα, που μας ήρθε και σαν θύελλα ξεσπάει 
στον αγώνα η παγκόσμια εργατιά, 
μια φωνή που αντηχεί στον αέρα, πέρα ως πέρα: 
"Μ' επανάσταση θα διώξουμε τη σκλαβιά".
Κι ο αέρας σαν μουγκρίζει, τη σημαία κυματίζει, 
τη βαμμένη μέσ' στο αίμα του λαού, 
κατακόκκινη τη νίκη μας αγγέλει μ' ένα 'ζήτω', 
μ' ένα 'ζήτω', γύρω - γύρω, από παντού". 
Σημειώσεις:
1. Το αντάρτικο αυτό τραγούδι εξυμνεί τους αρχηγούς του Γενικού Στρατηγείου του ΕΛΑΣ, που ιδρύθηκε στις 2 του Μάη 1943 και εφάρμοσε ένα πρόγραμμα βασικής στρατιωτικής εκπαίδευσης, στελεχώνοντας τον ΕΛΑΣ με έμπειρους αξιωματικούς του αστικού στρατού, καθώς και με αντάρτες μαχητές. 
2. Οι αρχηγοί του ΕΛΑΣ που εξυμνούνται είναι ο Στέφανος Σαράφης (ο στρατιωτικός διοικητής του ΕΛΑΣ), ο Άρης Βελουχιώτης (ο πρωτοκαπετάνιος του ΕΛΑΣ) και ο Ανδρέας Τζίμας-Σαμαρινιώτης (ο αντιπρόσωπος του ΕΑΜ στον ΕΛΑΣ και πολιτικός καθοδηγητής του). 
3. Το τραγούδι παραμένει ανέκδοτο ακόμα. 
Εδώ μία ηχογράφηση αργότερα 

----------------------------------------------------------------------------

ΔΙΧΩΣ ΤΑΝΚΣ, ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ [Μ. ΧΙΩΤΗ] (1941 - 44)
"Δίχως τανκς, αεροπλάνα, 
μόνο φλόγα για Ελλάδα, 
ούτε αφεντικά και θρόνους, 
με δόξα από προγόνους.
Με ψυχή αρματωμένοι, 
στον αγώνα αδελφωμένοι, 
ένας πόθος, μια λαχτάρα: 
νίκη, λευτεριά, Ελλάδα". 
Σημειώσεις:
1. Το τραγούδι αυτό, που είναι αγραμμοφώνητο, ο νεαρός τότε Μ. Χιώτης το τραγουδούσε κρυφά, σε φίλους του αντιστασιακούς. 
2. Αποτελεί ένα καλό δείγμα για το πώς το Ρεμπέτικο Τραγούδι επηρεάστηκε από το Αντάρτικο. 
3. Μας βοηθά να καταλάβουμε την ιδεολογία του Χιώτη, τα συναισθήματά του και τους δεσμούς που είχε με την Αντίσταση. Είναι ανέκδοτο.

----------------------------------------------------------------------------

ΜΠΛΕ ΚΑΙ ΑΣΠΡΟ [ΤΟΛΗ ΧΑΡΜΑ] (Ντούο Χάρμα) (1947, COLUMBIA DG 6650).
"Τα γαλανά ματάκια σου, τα άσπρα σου χεράκια, 
τα βλέπω αγαπούλα μου και μου 'ρχονται μεράκια.
Άσπρα χέρια και μπλε μάτια, 
κάνουν τις καρδιές κομμάτια.
Δεν θέλω ροζ να μου φοράς και πράσινα και μαύρα, 
τα μπλε και άσπρα φόρεσε που 'ναι φωτιά και λαύρα.
Μπλε φουστάνι κι άσπρη ζώνη, 
την καρδιά μου μαραζώνει".
Σημειώσεις:
1. Το τραγούδι γράφτηκε από τον Τόλη Χάρμα ή Χαρμαντά αμέσως μετά το τέλος του πολέμου και τη νίκη των συμμάχων (γύρω στο '44 ή αρχές '45). Είναι και το πρώτο του στη δισκογραφία. 
2. Αν και εν πρώτοις φαίνεται ερωτικό, παραπέμπει σαφώς στα χρώματα της Ελληνικής σημαίας, μέσα στο γενικότερο μεταπολεμικό κλίμα ενθουσιασμού (που δυστυχώς όμως δεν κράτησε πολύ, αφού σύντομα ακολούθησε ο Εμφύλιος Πόλεμος).
----------------------------------------------------------------------------

 

ΕΝΑΣ ΛΕΒΕΝΤΗΣ ΧΑΘΗΚΕ ΠΟΥ ΤΟΝ ΕΛΕΓΑΝ ΑΡΗ  [Μάθεσης στίχοι-Γενίτσαρης μουσική].

Γράφτηκε λίγο μετά που σκοτώθηκε ο Άρης Βελουχιώτης (1945)

Αντιλαλούνε τα βουνά

κλαίνε τα κλαψοπούλια
ο Βελουχιώτης χάθηκε
ψηλά σε μια ραχούλα.

Τι έχεις κλαψοπούλι μου
κι όλο πικρά φωνάζεις;
Για πες μου ποιος σε πλήγωσε
και βαριαναστενάζεις;

Μαράθηκαν τα λούλουδα
έσβησε το φεγγάρι
ένας λεβέντης χάθηκε
που τόνε λέγαν Άρη.

Κείνος δε θέλει κλάματα
δε θέλει μοιρολόγια
θέλει αγώνες και χαρές
αρματωσιές και βόλια

1. Στην αρχή ο Μάθεσης το έδωσε στον Χιώτη που αυτός έντυσε αυτούς τους στίχους με μια μελωδία σε ρυθμό χασαποσέρβικο. Το τραγούδι απαγορεύτηκε από τη λογοκρισία δεν κυκλοφόρησε ποτέ σε δίσκο, δεν έγινε γνωστό και δεν τραγουδήθηκε από τον κόσμο. Στη συνέχεια ο Νίκος Μάθεσης έδωσε σε έναν άλλον ρεμπέτη, τον Μιχάλη Γενίτσαρη τους στίχους που τους έφτιαξε ένα όμορφο ζεϊμπέκικο τραγούδι, το οποίο ηχογραφήθηκε για πρώτη φορά το 1980, με ερμηνευτή τον Γιώργο Νταλάρα και με τον τίτλο "Ένας λεβέντης έσβησε" (περιλαμβάνεται στο δίσκο "Ρεμπέτικα της Κατοχής"με κάποιες αλλαγές στους στίχους.

2. Λέει ο Μάθεσης: Λίγο μετά που σκοτώθηκε ο Άρης Βελουχιώτης το ’γραψα. Είχε τρία τετράστιχα και όχι τέσσερα, έβαλε ένα τετράστιχο ακόμα ο Μανώλης, το τελευταίο, κι άλλαξε το "νεκροπούλι" που είχα εγώ και το ’κανε "κλαψοπούλι". Ο Άρης, ήτανε φίνος άντρας, μάγκας κι αγωνιστής και Έλληνας. Κατάλαβες;

3. Εδώ μία μεταγενέστερη ηχογράφηση με τη φωνή του Μιχάλη Γενίτσαρη οι στίχοι ακούγονται χωρίς παραλλαγές, όπως ακριβώς γράφτηκαν από τους δημιουργούς του. Το τραγούδι εδώ έχει τίτλο "Ένας λεβέντης χάθηκε"

----------------------------------------------------------------------------

 πηγές :pluton, Ποιμενικός αυλός, YouTube.